7.5.2.3 Ryzyko kredytowe związane z należnościami od odbiorców

w mln PLN, chyba że wskazano inaczej

Znaczące salda należności z tytułu dostaw i usług w Grupie Kapitałowej występują w spółkach: Grupa KGHM INTERNATIONAL LTD. 353 mln PLN, KGHM Polska Miedź S.A. 305 mln PLN, CENTROZŁOM WROCŁAW S.A. 72 mln PLN, NITROERG S.A. 33 mln PLN, WPEC w Legnicy S.A. 30 mln PLN, „MCZ” S.A. 15 mln PLN, WMN „Łabędy” S.A. 10 mln PLN.

Jednostka Dominująca ogranicza ekspozycję na ryzyko kredytowe związane z należnościami od odbiorców poprzez ocenę i monitoring kondycji finansowej kontrahentów, ustalanie limitów kredytowych, stosowanie zabezpieczeń wierzytelności oraz faktoringu bez regresu. Warunki zawartych umów faktoringowych spełniają kryteria usunięcia należności z ksiąg w momencie ich nabycia przez faktora. Na dzień 31 grudnia 2020 r. wartość należności oddanych do faktoringu, za które nie otrzymano płatności od faktorów wyniosła 15 mln PLN  (według stanu na 31 grudnia 2019 r. 22 mln PLN). Informacja o wartości przychodów ze sprzedaży objętych faktoringiem w okresie obrotowym prezentowana jest w Nocie 2.4.

Nieodłącznym elementem procesu zarządzania ryzykiem kredytowym realizowanego w Jednostce Dominującej jest bieżący monitoring stanu należności oraz wewnętrzny system raportowania.

Kredyt kupiecki otrzymują sprawdzeni, długoletni kontrahenci. W przypadku nowych klientów dąży się aby sprzedaż dokonywana była na podstawie przedpłat lub instrumentów finansowania handlu przenoszących w całości ryzyko kredytowe na instytucje finansowe.

Jednostka Dominująca posiada następujące formy zabezpieczenia należności:

• zastawy rejestrowe, gwarancje bankowe, weksle, akty notarialne poddania się egzekucji, gwarancje korporacyjne, cesje należności, hipoteki i inkasa dokumentowe;
• zastrzeżenie przeniesienia prawa własności wyrobów na kontrahenta dopiero po dokonaniu zapłaty;
• umowę ubezpieczenia należności, którą objęte są należności od jednostek z kredytem kupieckim, od których nie otrzymano twardych zabezpieczeń lub otrzymano zabezpieczenia niepokrywające całości salda należności.

Uwzględniając posiadane wyżej wymienione formy zabezpieczeń oraz limity kredytowe przyznane przez firmę ubezpieczeniową, według stanu na 31 grudnia 2020 r. Jednostka Dominująca posiada zabezpieczenia dla 75% należności handlowych (według stanu na 31 grudnia 2019 r. 64%).

Ponadto, Jednostka Dominująca zawiera porozumienia ramowe o rozliczeniach netto kiedy posiada zarówno należności, jak i zobowiązania z tym samym kontrahentem.

KGHM INTERNATIONAL LTD. nie stosuje zabezpieczeń należności, jednak ryzyko kredytowe związane z należnościami od odbiorców podlega monitoringowi a sprzedaż w dużej mierze realizowana jest do sprawdzonych, długoletnich kontrahentów prowadzących działalność międzynarodową.

Ocena koncentracji ryzyka kredytowego w Grupie:

Grupa stosuje model uproszczony do kalkulacji odpisów z tytułu utraty wartości dla należności od odbiorców (bez względu na termin zapadalności). Oczekiwana strata kredytowa dla należności od odbiorców jest kalkulowana na najbliższy dzień kończący okres sprawozdawczy po momencie ujęcia należności w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz jest aktualizowana na każdy kolejny dzień kończący okres sprawozdawczy. Dla celów oszacowania oczekiwanej straty kredytowej dla należności od odbiorców jednostki Grupy wykorzystują macierze rezerw (provision matrix) zbudowane w oparciu o historyczne poziomy spłacalności należności od kontrahentów, które są poddawane okresowej rekalibracji w celu aktualizacji.

Odpis na oczekiwane straty kredytowe wycenia się w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia należności. Grupa przyjęła założenie, że ryzyko należności charakteryzowane jest przez liczbę dni opóźnienia i ten parametr determinuje szacowane PD, czyli prawdopodobieństwo opóźnienia płatności należności handlowych o co najmniej 90 dni. Na potrzeby estymacji PD wyodrębniono 5 grup ryzyka w oparciu o kryterium dni opóźnienia w terminie płatności, zgodnie z przedziałami przedstawionymi poniżej jako „Ważne oszacowania i założenia”.

Za zdarzenie niewypłacalności (default) uznaje się brak wywiązania się ze zobowiązania przez kontrahenta po upływie 90 dni od dnia wymagalności należności. W celu obliczenia odpisu z tytułu oczekiwanej straty kredytowej  uwzględnia się także zabezpieczenia przypisując poszczególnym typom zabezpieczeń oczekiwaną stopę odzysku.

Ponadto, w kalkulacji ECL uwzględnia się informacje dotyczące przyszłości w stosowanych parametrach modelu szacowania strat oczekiwanych, poprzez korektę bazowych współczynników prawdopodobieństwa niewypłacalności. Oznacza to, że jeżeli w wyniku analizy danych makroekonomicznych takich jak np.:  bieżąca dynamika PKB, wartość inflacji, wskaźnik bezrobocia czy wartość WIG, Grupa uzna, że nastąpiło ich pogorszenie w stosunku do poprzedniego okresu, w kalkulacji ECL uwzględnia się czynnik looking forward, korygujący ryzyko związane ze spadkiem odzysków z należności. Na dzień kończący okres sprawozdawczy 31 grudnia 2020 r. nie stwierdzono pogorszenia czynników makroekonomicznych.

Poniższa tabela przedstawia zmianę stanu należności od odbiorców wycenianych w zamortyzowanym koszcie.

Poniższa tabela przedstawia zmianę oszacowania oczekiwanej straty kredytowej z tytułu należności od odbiorców wycenianych w zamortyzowanym koszcie.

Na dzień 31 grudnia 2020 r. kwota wierzytelności spornych wynosi 38 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2019 r. 38 mln PLN). Grupa Kapitałowa prowadzi działania zmierzające do odzyskania tych wierzytelności lub wyjaśnienia zasadności dochodzenia roszczeń.