- Wydobywanie rud miedzi, a następnie jej przerób na wszystkich etapach produkcji, są nierozłącznie związane z oddziaływaniem na poszczególne komponenty środowiska naturalnego. Jego minimalizowanie, możliwe dzięki wdrażaniu gospodarki o obiegu zamkniętym, pozwala chronić środowisko, a także usprawniać i rozwijać instalacje przemysłowe KGHM wybudowane w przeszłości, jak i prowadzić nowe inwestycje w tej dziedzinie, angażując się również w tej kwestii w inicjatywy lokalne, krajowe, branżowe i międzynarodowe na rzecz środowiska. W celu kwantyfikacji powyższego Grupa Kapitałowa KGHM monitoruje stale dane związane z wpływem swojej działalności na środowisko. Stosuje się do wszelkich wymagań wynikających z regulacji oraz standardów i dobrych praktyk w zakresie ochrony środowiska, a także w dużej mierze je wyprzedza.
- KGHM Polska Miedź S.A. w pełni rozumie i implementuje definicję gospodarki o obiegu zamkniętym, rozumiejąc ją jako wartość produktów, materiałów i zasobów w gospodarce utrzymywaną tak długo, jak to możliwe oraz wytwarzanie odpadów ograniczone do minimum, zmierzając do stworzenia zrównoważonej, niskoemisyjnej, zasobooszczędnej i konkurencyjnej gospodarki. Przyjmuje również i chce realizować cele Unii Europejskiej do osiągnięcia dzięki gospodarce o obiegu zamkniętym: oszczędności w wysokości 600 miliardów EUR dla firm z UE, co odpowiada 8% ich rocznego obrotu, utworzenie 580 tys. miejsc pracy, redukcja emisji CO2 o 450 milion ton do 2030 roku.
- KGHM Polska Miedź S.A. chce włączyć się w realizację mapy drogowej Polski w realizacji gospodarki o obiegu zamkniętym. Pragnie w związku z tym zidentyfikować w Spółce wszystkie możliwe działania na rzecz zwiększenia wydajności wykorzystania zasobów i ograniczenia powstawania odpadów. Kluczowe elementy budowania Gospodarki o Obiegu Zamkniętym w KGHM Polska Miedź S.A. to:
- innowacyjność, wzmocnienie współpracy pomiędzy Spółką i sektorem nauki, a w efekcie wdrażanie innowacyjnych rozwiązań z zakresu GOZ
- uczestnictwo w rozwoju rynku na metaliczne surowce wtórne oraz zwiększenie ich udziału w swej produkcji
- minimalizacja odpadów poprodukcyjnych do poziomu odpadów resztkowych
- poszukiwanie i wdrażanie rozwiązań pozwalających na wykorzystanie składowisk odpadów jako złóż wtórnych
- Idea tworzenia gospodarki o obiegu zamkniętym realizowana jest w Grupie Kapitałowej KGHM w następujących grupach działań:
- komercjalizacja odpadów flotacyjnych w kierunku odzysku z nich metali, a także wykorzystania gospodarczego minerałów skałotwórczych, jako środek uszczelniający OUOW Żelazny Most, jako podsadzka w zrobach pokopalnianych oraz jako środek do zastosowań w budownictwie, drogownictwie i rolnictwie
- rozwój technologii przetopu recyklingowego miedzi w piecu WTR
- zamknięcie obiegu wody w zakresie przeróbki rudy
- pełna rekultywacja obszarów poprodukcyjnych opracowanie i wdrożenie przyjaznych dla środowiska odczynników flotacyjnych i poprawa odzysku metali z nadawy drobnoziarnistej
- wykorzystanie energii cieplnej zawartej w eksploatowanym złożu
- rozwój własnej działalności badawczo-rozwojowej w kierunku GOZ
- rozwój Wspólnego Przedsięwzięcia CuBR w kierunku GOZ
- realizacja badań badawczo-rozwojowych w programie Horyzont Europa w kierunku GOZ
- rozwój inwestycji własnych w kierunku GOZ
- KGHM Polska Miedź S.A. wdraża wymagania wprowadzone nowelizacją ustawy o odpadach, które obejmują uruchomienie Krajowej Bazy Danych o Odpadach (BDO), systemu wizyjnego kontroli miejsc magazynowania i składowania odpadów oraz zabezpieczenia roszczeń na pokrycie kosztów usunięcia negatywnych skutków dla środowiska. Spełnianie wymagań znowelizowanej ustawy pozwala na ewidencjonowanie odpadów w sposób transparentny dla organów kontrolnych, jednocześnie mitygując negatywny wpływ na środowisko naturalne.
- KGHM Polska Miedź S.A. od wielu lat prowadzi i będzie prowadzić szereg własnych, niewymuszonych regulacjami działań służących wdrażaniu Gospodarki o Obiegu Zamkniętym. Ich obraz za 2020 rok został przedstawiony w dalszej części niniejszego rozdziału.
Gospodarka odpadami i realizacja idei Gospodarki o Obiegu Zamkniętym
Dążenie w kierunku gospodarki obiegowej jest jednym z priorytetów Grupy KGHM Polska Miedź. Wiąże się on ze wskazanym we wcześniejszej części rozdziału wskaźnikiem Earth Overshoot Day.
Grupa przyjęła opublikowaną 24 września 2019 roku polską mapę drogową dla powstania gospodarki o obiegu zamkniętym w Polsce, a także publikację 13 września 2019 roku projektu Zielonego Europejskiego Ładu, a w jego ramach pakietu Zrównoważony przemysł, rozumianego jak na poniższym rysunku:
KGHM od wielu lat realizuje podejście wynikające z Gospodarki o Obiegu Zamkniętym (GOZ), a także chce włączyć się w jej rozwój.
Wskazane powyżej działania trzech obszarów tematycznych z zakresu Ochrona środowiska naturalnego i minimalizowanie uciążliwości związanych z jej funkcjonowaniem jest realizowane w KGHM Polska Miedź S.A. za pomocą polityki środowiskowej KGHM oraz polityki energetycznej KGHM, wyznaczających Spółce najwyższe standardy ekologiczne i środowiskowe
Wykorzystanie surowców stanowiących odpad
KGHM z każdym kolejnym rokiem czyni starania, aby wdrażać efektywne rozwiązania stanowiące przejaw dbałości o funkcjonowanie w zgodzie z ideą Gospodarki o Obiegu Zamkniętym (GOZ). Jednym z elementów, które stanowią znakomity przejaw circular economy jest produkcja kruszyw drogowych z żużli pomiedziowych. Żużel stanowi odpad (produkt uboczny) procesu produkcyjnego w hutach. Każdego roku Huta Legnica wytwarza ok. 200 tysięcy, a Huta Głogów ok. 450 – 500 tysięcy ton żużla lanego i około 450 tysięcy ton żużla granulowanego. Dzięki posiadanej wiedzy i technologii materiał ten nie trafia na składowisko, a nadaje się mu drugie życie. Dzięki technologiom, którymi dysponują spółki z Grupy Kapitałowej KGHM, odpad przerabiany jest na pełnowartościowy produkt, stosowany w budownictwie drogowym, jako wysokojakościowe kruszywa. W ten sposób udaje się zagospodarować całość powstałych w KGHM żużli pomiedziowych. Co więcej, proces produkcji kruszyw na bazie materiału dostarczonego przez huty KGHM pozwala też ograniczyć emisje pyłów i gazów, które powstałyby wokół procesu tradycyjnego pozyskiwania kruszywa. W ciągu ostatnich 10 lat, należąca do KGHM spółka KGHM Metraco S.A., zagospodarowało ok. 10 mln ton żużli, co oznacza, że taka sama ilość surowca nie musiała zostać pozyskana ze złóż naturalnych, a jednocześnie tak wielki wolumen odpadów nie trafił na składowisko.
Kruszywa wyprodukowane w Grupie Kapitałowej KGHM znalazły zastosowanie w realizacji takich inwestycji jak budowa dróg ekspresowych S3, S5, S6, czy aktualnie realizowanej S11. Materiał pochodzący z hut, po odpowiednim procesie produkcyjnym, znalazł również zastosowanie w rozbudowie kwatery południowej OUOW „Żelazny Most”. Znaczna ilość materiału tego typu jest również wykorzystywana przez lokalnych odbiorców realizujących inwestycje infrastrukturalne zlecone przez samorządy. Głównymi odbiorcami są największe firmy budowlane specjalizujące się w budownictwie drogowym.
Zagospodarowanie złomów
W ciągu technologicznym HM Legnica zabudowano węzeł topienia złomów miedzi wysokiej jakości, który stanowi pierwszy etap dla projektowanej Hybrydowej Huty w Legnicy. Docelowo zostanie on uzupełniony o Bazę Obrotu Złomem, gdzie będzie przygotowywany materiał wsadowy dla kolejnego pieca do przetopu pozostałych materiałów miedzionośnych pochodzących z recyklingu.
W ramach realizacji pierwszego etapu Hybrydowej Huty w Legnicy zastosowano technologię topienia złomów miedzi z zastosowaniem pieca Wychylno-Topielno-Rafinacyjnego (WTR). Zastosowany piec WTR pozwala na przetop złomów miedzi o średniej zawartości 95% Cu z wydajnością min. 80 tys. t miedzi anodowej/rok. Łączna produkcja miedzi anodowej w HM Legnica w 2020 roku wyniosła 167,6 tys. t, w tym 58,8 tys. t to produkcja z pieca WTR. W 2020 roku przerobiono w HM Legnica łącznie 91 tys. t złomów, które tym samym zostały zawrócone do użytkowania, zgodnie z ideą GOZ, nie stanowiąc odpadu, który wymagałby utylizacji.
Elektromobilność i niskoemisyjne maszyny górnicze
Jedną z głównych przeszkód infrastrukturalnych dla rozwoju elektromobilności jest aktualnie niedobór punktów szybkiego ładowania pokrywających swym zasięgiem niekompletną siatkę drogową kraju i Europy. Gwałtowny rozwój transportu opartego na energii elektrycznej stanowić będzie olbrzymie wyzwanie dla producentów i dystrybutorów energii elektrycznej, ale również zagwarantuje im nawet 20% wzrost rynku odbiorców. Mając na uwadze powyższe aspekty KGHM Polska Miedź S.A. w 2018 roku rozpoczęła zdecydowane działania w kierunku szeroko pojętej elektromobilności poprzez sukcesywną i konsekwentną wymianę własnej floty transportowej na zeroemisyjne pojazdy elektryczne, ale przede wszystkim poprzez rozwijanie sieci ogólnodostępnych, ultra-szybkich stacji ładowania na obszarze LGOM. Pierwsza stacja powstała przy Centrali KGHM jeszcze w grudniu 2018 roku, a następne w 2019 roku przy Oddziałach: HM Głogów, HM Legnica i ZG Lubin. Każda „ładowarka” dysponuje trzema typami złączy, co zapewnia pełną kompatybilność z pojazdami dostępnymi na rynku. Stacje włączone są do systemu informatycznego Tauron Dystrybucja Serwis. W ramach wspierania programu rozwijania elektromobilności, działając na rzecz ochrony środowiska i klimatu, ładowanie jest bezpłatne dla użytkowników.
Realizujemy też działania na rzecz ochrony środowiska i klimatu, a także zdrowia i komfortu pracy pracowników w KGHM Polska Miedź S.A. Są to prace zmierzające do redukcji emisji pyłów i gazów powstających podczas pracy silników maszyn górniczych, w szczególności tlenków azotu i cząstek stałych. Celem tego działania jest zmniejszenie narażenia pracowników na tlenek azotu na stanowiskach pracy i uzyskanie stężeń poniżej 2,5 mg/m³ oraz zmniejszenie narażenia na działanie czynników rakotwórczych do poziomu 0,05 mg/m³ w przeliczeniu na węgiel elementarny.
Aktualnie w KGHM trwa proces inwestycyjny zakupu maszyn, w ramach którego wprowadzane są stopniowo silniki według normy Stage IV i V, dzięki czemu możliwe jest do uzyskania kilkukrotne ograniczenie emisji. Obecnie (2020 rok) w KGHM na 1 261 użytkowanych maszyn występuje ok. 10% maszyn niskoemisyjnych. Wszystkie nowe maszyny kupowane są już z silnikami o najwyższych standardach czystości spalin. Wymiana całego parku maszynowego będzie możliwa na koniec 2026 roku.
KGHM Polska Miedź S.A. współpracuje również z zewnętrznymi producentami nad przetestowaniem funkcjonalności i efektywności maszyn górniczych z napędem elektrycznym bateryjnym. Efektem podjętych działań są próby w ZG Lubin wozu kotwiącego bateryjnego. W II kwartale 2021 roku do testów zostanie dostarczony wóz wiercący oraz samojezdny wóz transportowy z napędem elektrycznym. Ponadto zaawansowane są ustalenia dotyczące rozpoczęcia w ZG Rudna prób ładowarki elektrycznej.
Energia ze źródeł własnych oraz OZE
Program „Rozwój Energetyki, w tym OZE”
Działania w 2020 roku
Rozwój odnawialnych źródeł energii
- Wybrano wykonawcę zadania „Projektowanie elektrowni fotowoltaicznej wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę” dla lokalizacji Piaskownia Obora i HM Głogów I-III1)
-
Przyjęta koncepcja programowo-przestrzenna zakłada zwiększenie zainstalowanej mocy do:
- 8 MWp z 5 MWp dla Piaskowni Obora
- 6,5 MWp z 4 MWp dla HM Głogów I-III
-
Złożono wnioski do zmiany w dokumentacji urbanistycznej w celu dopuszczenia lokalizacji instalacji fotowoltaicznych o mocy powyżej 100 kW na terenach należących do KGHM w:
- Gminie Lubin o potencjale mocy zainstalowanej ok. 20 MWp
- Gminie Warta Bolesławiecka dla lokalizacji o potencjale powyżej 50 MWp
Optymalizacja i rozwój źródeł konwencjonalnych
- Przeprowadzono pilotażowy równoległy ruch dwóch turbin gazowych w bloku gazowo-parowym w Głogowie
-
Wzrost produkcji energii elektrycznej o ok. 16 GWh, przyczynił się do:
- Obniżenia kosztów pozyskania energii elektrycznej o ok. 1,8 mln PLN
-
Uniknięcia emisji CO2 o ponad
4 tys. ton
Do 2030 roku wzrost udziału OZE przyczyni się do znaczącego spadku
emisji CO2
Udział źródeł energii elektrycznej w dostawach dla KGHM Polska Miedź S.A.
Rok 2019:
Rok 2020:
Własne źródła energii pozwoliły pokryć 22,42% ogólnego zużycia energii w KGHM w 2020 roku
(blisko 1,5% więcej niż w 2019 roku)
100% energii elektrycznej
z OZE w kopalni Sierra Gorda od 2023 roku
Wdrożenie Programu „Rozwój energetyki, w tym OZE” wraz ze zmianami struktury wytwarzania w krajowym systemie energetycznym pozwolą uniknąć emisji ok. 900 tys. ton CO2 rocznie.
W 2020 roku w KGHM Polska Miedź S.A. osiągnięto rekordową produkcję energii elektrycznej z Bloków Gazowo-Parowych Centrali KGHM. Wyprodukowano w nich w sumie ponad 0,5 TWh energii, co stanowi blisko 16% całego zapotrzebowania KGHM na energię elektryczną. Tak istotny udział taniej i ekologicznej (w stosunku do energii pochodzącej ze spalania węgla) energii z bloków znajdujących się w portfelu KGHM Polska Miedź S.A. pozwoli Spółce zarówno na pozyskanie energii przyjaznej środowisku, jak i na oszczędności na poziomie kilkudziesięciu mln zł rocznie. Odbiorcami tej energii są: ZG Rudna i ZG Polkowice-Sieroszowice oraz HM Głogów. Energia elektryczna z Bloków Gazowo-Parowych produkowana jest w 4 Turbinach Gazowych Titan 130 o mocy 14,7 MWe oraz 2 Turbinach Parowych o mocy 12,3 MWe każda.
KGHM Polska Miedź S.A. posiada także inne własne źródła energii. Łącznie ze wspomnianymi Blokami Gazowo-Parowymi pozwoliły one pokryć 22,42% ogólnego zużycia energii w KGHM w 2020 roku (prawie 1,5% więcej niż w 2019 roku). Szczegółowe rozbicie wielkości energii pozyskanej ze źródeł własnych w 2020 roku przedstawia poniższy wykres:
Źródła energii elektrycznej KGHM Polska Miedź S.A. w 2020 roku
- KGHM Polska Miedź S.A. podjął w 2020 roku także szereg działań na rzecz rozwijania mocy opartej na energii ze źródeł odnawialnych, a dokładnie: Złożono wnioski do zmiany w dokumentacji urbanistycznej w celu dopuszczenia lokalizacji instalacji fotowoltaicznych o mocy powyżej 100 kW na terenach należących do KGHM Polska Miedź S.A. w:
- Gminie Lubin o potencjale mocy zainstalowanej około 20 MW
- Gminie Warta Bolesławiecka dla lokalizacji o potencjale powyżej 50 MW.
- Przeprowadzono pilotażowy równoległy ruch dwóch turbin gazowych w bloku gazowo-parowym w Głogowie, produkując 16 GWh energii elektrycznej więcej w porównaniu do pierwotnie planowanego harmonogramu produkcji, co przyczyniło się do:
- Obniżenia kosztów pozyskania energii elektrycznej o około 1,8 mln PLN
- Uniknięcia emisji CO2 o ponad 4 tys. ton.
- Spółka zależna KGHM Zanam S.A. oddała do użytku elektrownię fotowoltaiczną o mocy szczytowej 3,1 MWp.
Pierwsze projekty elektrowni fotowoltaicznych
PVPP Piaskownia Obora
Moc zainstalowana 8 MW
Szacowana produkcja 8,5 GWh
Uniknięte emisje przez 25 lat:
- CO2 ponad 80 tys. ton
- Tlenki siarki ponad 70 ton
- Tlenki azotu ponad 70 ton
- Tlenek węgla ponad 30 ton
- Pyły ponad 4 tony
Zespół PVPP HMG I-III
Moc zainstalowana 6,5 MW
Szacowana produkcja 6,9 GWh
Uniknięte emisje przez 25 lat:
- CO2 ponad 70 tys. ton
- Tlenki siarki ponad 60 ton
- Tlenki azotu niemal 60 ton
- Tlenek węgla ponad 25 ton
- Pyły ponad 3 tony
